Hướng dẫn viên Chuyên nghiệp
Tham gia các sự kiện nổi bật được tổ chức tại Làng Dệt Chiếu Hới Thái Bình
Khám pháĐăng nhập
Làng dệt chiếu Hới Thái Bình không chỉ là một cái tên, mà là cả một biểu tượng của nghề truyền thống lâu đời. Nơi đây, những sợi cói thô sơ được đôi bàn tay khéo léo của người thợ dệt nên những tác phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo, mang đậm văn hóa địa phương của quê lúa Thái Bình. Từ hàng trăm năm nay, Chiếu Hới đã đi vào tiềm thức người Việt như một sản phẩm địa phương độc đáo, không chỉ phục vụ đời sống hàng ngày mà còn chứa đựng giá trị lịch sử và những câu chuyện về sự cần mẫn, sáng tạo của con người. Hãy cùng Ong Vò Vẽ Travel khám phá vẻ đẹp tiềm ẩn và những giá trị văn hóa độc đáo tại làng nghề này.
Ẩn mình giữa những cánh đồng lúa xanh mướt của Thái Bình, cách trung tâm thành phố khoảng 40 km, làng Hới thuộc xã Tân Lễ, huyện Hưng Hà, là điểm đến không thể bỏ qua cho những ai muốn tìm hiểu về lịch sử làng nghề Hới và nét đẹp của nghề dệt chiếu. Mọi người vẫn trìu mến gọi sản phẩm nơi đây là "chiếu Hới" bởi đây là cái nôi sản sinh ra những tấm chiếu nổi tiếng này. Không chỉ nổi tiếng trong nước, danh tiếng của Chiếu cói Thái Bình còn vươn xa, minh chứng cho sự phát triển bền vững của một làng nghề truyền thống giữa dòng chảy hiện đại.
Mặc dù phải đối mặt với nhiều thách thức và sự cạnh tranh từ các sản phẩm công nghiệp, Chiếu Hới vẫn giữ vững vị thế của mình nhờ sự cải tiến không ngừng về kỹ thuật, tạo ra những sản phẩm ngày càng độc đáo và đa dạng. Điều này không chỉ giúp duy trì thương hiệu chiếu Hới mà còn góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế của cộng đồng địa phương.
Thông tin liên hệ:
Khi tìm hiểu về lịch sử làng nghề Hới, điều khiến du khách không khỏi ngỡ ngàng là sự tồn tại của nó đã kéo dài hàng trăm...
Làng dệt chiếu Hới Thái Bình không chỉ là một cái tên, mà là cả một biểu tượng của nghề truyền thống lâu đời. Nơi đây, những sợi cói thô sơ được đôi bàn tay khéo léo của người thợ dệt nên những tác phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo, mang đậm văn hóa địa phương của quê lúa Thái Bình. Từ hàng trăm năm nay, Chiếu Hới đã đi vào tiềm thức người Việt như một sản phẩm địa phương độc đáo, không chỉ phục vụ đời sống hàng ngày mà còn chứa đựng giá trị lịch sử và những câu chuyện về sự cần mẫn, sáng tạo của con người. Hãy cùng Ong Vò Vẽ Travel khám phá vẻ đẹp tiềm ẩn và những giá trị văn hóa độc đáo tại làng nghề này.
Ẩn mình giữa những cánh đồng lúa xanh mướt của Thái Bình, cách trung tâm thành phố khoảng 40 km, làng Hới thuộc xã Tân Lễ, huyện Hưng Hà, là điểm đến không thể bỏ qua cho những ai muốn tìm hiểu về lịch sử làng nghề Hới và nét đẹp của nghề dệt chiếu. Mọi người vẫn trìu mến gọi sản phẩm nơi đây là "chiếu Hới" bởi đây là cái nôi sản sinh ra những tấm chiếu nổi tiếng này. Không chỉ nổi tiếng trong nước, danh tiếng của Chiếu cói Thái Bình còn vươn xa, minh chứng cho sự phát triển bền vững của một làng nghề truyền thống giữa dòng chảy hiện đại.
Mặc dù phải đối mặt với nhiều thách thức và sự cạnh tranh từ các sản phẩm công nghiệp, Chiếu Hới vẫn giữ vững vị thế của mình nhờ sự cải tiến không ngừng về kỹ thuật, tạo ra những sản phẩm ngày càng độc đáo và đa dạng. Điều này không chỉ giúp duy trì thương hiệu chiếu Hới mà còn góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế của cộng đồng địa phương.
Thông tin liên hệ:
Khi tìm hiểu về lịch sử làng nghề Hới, điều khiến du khách không khỏi ngỡ ngàng là sự tồn tại của nó đã kéo dài hàng trăm năm. Theo lời kể của các bậc cao niên trong làng, nghề dệt chiếu ở Làng dệt chiếu Hới Thái Bình đã bắt đầu từ Thời Tiền Lê – Lý vào Thế kỷ X - XI. Thuở sơ khai, người dân sử dụng bàn dệt đứng, khiến cho những chiếc chiếu làm ra chưa thật sự bền đẹp và chắc chắn.
Tuy nhiên, bước ngoặt lớn nhất, thay đổi hoàn toàn diện mạo và chất lượng của Chiếu Hới, phải kể đến công lao vĩ đại của Trạng nguyên Phạm Đôn Lễ. Ông, người con của làng Hải Triều, huyện Ngự Thiên (nay thuộc huyện Hưng Hà), tỉnh Thái Bình, đã đỗ Trạng nguyên vào khoa Tân Mùi năm 1481 dưới triều vua Lê Thánh Tông. Trong một lần đi sứ sang Trung Quốc, cụ thể là vùng Quảng Tây, Trung Quốc, ông đã dành thời gian tìm hiểu và học hỏi được bí quyết dệt chiếu tiên tiến của người bản địa. Đó là kỹ thuật dệt khung nằm, có "ngựa đỡ sợi dọc" – một sáng kiến mang tính cách mạng giúp sợi đay căng hơn, việc chao cói diễn ra nhanh chóng và thành phẩm chiếu cũng trở nên tinh xảo hơn hẳn.
Khi trở về quê hương, Trạng nguyên Phạm Đôn Lễ đã không ngần ngại truyền dạy lại toàn bộ kỹ thuật dệt chiếu mới này cho dân làng. Từ đó, Chiếu Hới trở nên đẹp hơn, mang tính nghệ thuật hơn và vang danh khắp cả nước. Để ghi nhớ công ơn trời biển của ông, người dân Làng dệt chiếu Hới Thái Bình đã tôn kính gọi ông là "Trạng Chiếu" và lập đền thờ Phạm Trạng Nguyên, trở thành một điểm tham quan Thái Bình mang đậm giá trị văn hóa và tâm linh. Điều này không chỉ là sự tri ân, mà còn thể hiện sự bảo tồn và phát triển của một truyền thống đáng tự hào.
Sự tinh xảo của Chiếu Hới không chỉ nằm ở lịch sử mà còn ẩn chứa trong từng công đoạn, từ việc lựa chọn nguyên liệu cho đến bàn tay tài hoa của người thợ dệt chiếu.
Nguyên liệu dệt chiếu chủ yếu được dùng để làm chiếu Hới chính là cói và sợi đay. Đây là hai loại cây thân thiện với môi trường, phát triển mạnh ở những vùng gần sông nước, nơi có nhiều phù sa bồi đắp. Làng dệt chiếu Hới Thái Bình có một lợi thế tự nhiên vô cùng thuận lợi khi nằm giữa hai con sông lớn là sông Hồng và sông Luộc. Vị trí địa lý này đảm bảo nguồn nguyên liệu dồi dào, chất lượng cao, giúp người dân luôn có đủ vật liệu để sản xuất.
Cói sau khi được thu hoạch từ các vùng như Tiền Hải, Thái Thụy, phải trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ. Phơi cói dưới ánh nắng mặt trời là bước quan trọng để cói đạt độ khô và dẻo cần thiết. Tùy theo từng loại chiếu và hoa văn mong muốn, cói sẽ được nhuộm cói với các màu sắc khác nhau, từ màu tự nhiên của lá cây đến các loại màu công nghiệp an toàn, bền màu hơn, tạo nên sự đa dạng cho sản phẩm.
Sợi đay hoặc dây cước là thành phần không thể thiếu, dùng để liên kết các sợi cói lại với nhau, tạo nên độ chắc chắn và bền bỉ cho tấm chiếu. Dây đay đặc biệt được ưa chuộng bởi độ bền cao, giúp chiếu Hới giữ được form dáng và chất lượng theo thời gian.
Khi nhắc đến kỹ thuật dệt chiếu, Làng dệt chiếu Hới Thái Bình thực sự là nơi hội tụ những tinh hoa. Từ chiếc khung dệt (hay còn gọi là khung cửi) cho đến sự phối hợp nhịp nhàng giữa sợi dọc, sợi ngang và bàn tay điêu luyện của nghệ nhân, tất cả đều góp phần tạo nên một sản phẩm truyền thống không đâu sánh bằng.
Dệt thủ công là phương pháp truyền thống, nơi người thợ ngồi trước khung dệt, chân đạp bàn đạp để điều chỉnh dây đay, tay cầm con thoi thoăn thoắt dệt từng sợi cói. Sự khéo léo và tỉ mỉ là yếu tố then chốt để các sợi cói luôn thẳng hàng và đều đặn, đảm bảo chất lượng cao của từng tấm chiếu.
Chiếu Hới có rất nhiều loại, từ chiếu cài hoa với những họa tiết độc đáo như hình rồng, phượng, chữ thọ, chữ lồng, cho đến chiếu trơn đơn giản mà vẫn bền đẹp, hay chiếu sợi xe đặc trưng. Những người thợ dệt chiếu không chỉ là người làm nghề mà còn là những nghệ sĩ thực thụ, dệt nên vô vàn hoa văn khác nhau, mang đến giá trị nghệ thuật và tính thẩm mỹ cao cho từng sản phẩm. Mỗi chiếc chiếu cài hoa là một tác phẩm nghệ thuật, thể hiện sự sáng tạo và tinh hoa của làng nghề.
Với sự phát triển của công nghệ, bên cạnh dệt thủ công, nhiều hộ gia đình ở Làng dệt chiếu Hới Thái Bình đã áp dụng máy dệt chiếu vào sản xuất. Trung bình một ngày, người dân làng nghề dệt chiếu Hới dệt máy có thể làm được khoảng 20 đôi chiếu. Sự xuất hiện của máy dệt chiếu đã giúp năng suất tăng đáng kể, đồng thời cải thiện mức thu nhập cho người dân. Thông thường, thời gian mỗi hộ dân dệt chiếu sẽ vào khoảng 8 tháng trong năm, những tháng còn lại họ dành cho đồng ruộng, tạo nên một vòng tuần hoàn kinh tế hài hòa giữa nghề nông và nghề thủ công.
Điều đáng trân trọng ở làng Hới là dù đã trải qua biết bao thăng trầm, những biến cố của lịch sử, người dân nơi đây vẫn giữ cho mình ngọn lửa nghề, tình yêu nghề sâu sắc. Hơn 80% trong tổng số hơn 3.000 hộ dân của làng vẫn tiếp tục gắn bó với nghề dệt chiếu. Mỗi ngày, những nghệ nhân dệt chiếu cần mẫn làm ra những sản phẩm không chỉ tốt về chất lượng mà còn đẹp về hình thức, mang trong đó là cả những tâm tình của người thợ. Đây là một minh chứng sống động cho sự bảo tồn làng nghề và phát huy giá trị truyền thống.
Làng dệt chiếu Hới Thái Bình không chỉ là nơi sản xuất mà còn là một điểm đến du lịch văn hóa hấp dẫn. Khi đến khám phá nơi đây, du khách sẽ được đắm mình vào một không gian vô cùng thú vị và mới lạ. Không chỉ được tìm hiểu về lịch sử làng nghề Hới hay nguồn gốc của chiếu tiến vua, bạn còn có cơ hội:
So với những loại chiếu ở nơi khác, Chiếu Hới mang đến cảm giác hoàn toàn khác biệt về chất lượng cùng kỹ thuật đan điêu luyện. Cho đến ngày nay, những sản phẩm thủ công này của làng nghề dệt chiếu Hới có giá trị ngày càng tăng cao, du khách tìm đến nơi đây không chỉ vì tiếng đồn vang xa mà còn bởi chất lượng tuyệt vời mà những người thợ khéo tay làm nên!
Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, Chiếu làng Hới vẫn giữ được nét bền đẹp và giá trị độc đáo của mình. Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập và sự phát triển của công nghiệp hóa, việc bảo tồn làng nghề và phát huy giá trị của nghề dệt chiếu đối mặt với không ít thách thức. Sự nỗ lực duy trì, đổi mới để làng nghề tiếp tục tồn tại và phát triển trong thời hiện đại là điều cần thiết.
Nhiều hộ gia đình và chính quyền địa phương đã có những sáng kiến để phát triển bền vững làng nghề. Việc kết hợp giữa dệt thủ công truyền thống và sử dụng máy dệt chiếu hiện đại là một hướng đi hiệu quả, vừa giữ được nét tinh hoa, vừa tăng năng suất và thu nhập. Bên cạnh đó, việc xây dựng thương hiệu chiếu Hới vững mạnh, mở rộng thị trường tiêu thụ (bao gồm cả việc xuất khẩu chiếu sang các nước khác) cũng là yếu tố quan trọng.
Các hoạt động quảng bá du lịch làng nghề, tổ chức Lễ hội làng nghề hay các hội chợ triển lãm sản phẩm cũng góp phần không nhỏ vào việc gìn giữ và lan tỏa giá trị của Chiếu Hới. Sự quan tâm của du khách, những người yêu mến văn hóa làng nghề và sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam, chính là động lực lớn để người thợ dệt chiếu tiếp tục gắn bó và truyền lại nghề cho thế hệ mai sau.
Làng dệt chiếu Hới Thái Bình không chỉ là một địa danh đơn thuần, mà còn là một kho tàng văn hóa sống động, nơi những câu chuyện lịch sử, những kỹ thuật tinh xảo và tâm huyết của người thợ dệt chiếu hòa quyện vào từng sợi cói, từng hoa văn trên tấm chiếu. Với sự nỗ lực không ngừng nghỉ của cộng đồng và sự quan tâm của du khách, Chiếu cói Thái Bình sẽ tiếp tục tỏa sáng, không chỉ là một sản phẩm thủ công chất lượng mà còn là biểu tượng của tinh thần nghề truyền thống và văn hóa địa phương độc đáo.
Ong Vò Vẽ Travel tự hào là đơn vị đã thực hiện bài viết này, với mong muốn mang đến cái nhìn chân thực và sâu sắc nhất về Làng dệt chiếu Hới Thái Bình. Là một công ty nền tảng thương mại điện tử hàng đầu về du lịch và giải trí tại Việt Nam, chuyên cung cấp dịch vụ cho thuê hướng dẫn viên du lịch bản địa và tổ chức các tour du lịch đa dạng, hấp dẫn cả trong và ngoài nước, chúng tôi luôn nỗ lực khám phá và chia sẻ vẻ đẹp muôn màu của Việt Nam. Qua ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc, giàu hình ảnh và cảm xúc, cùng khả năng quan sát tinh tế, chúng tôi đã ghi lại từng chi tiết về các công đoạn thủ công, từ sợi cói đến khung dệt, và cảm nhận sâu sắc về giá trị văn hóa, sự cần mẫn của người thợ dệt chiếu.
Liên hệ ngay Ong Vò Vẽ Travel ngay đến với Làng dệt chiếu Hới Thái Bình để tận mắt chứng kiến, trải nghiệm và cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp, giá trị của một làng nghề đã "dệt nên những tâm tình" qua bao thế hệ!
Thông tin liên hệ:
Tham gia các sự kiện nổi bật được tổ chức tại Làng Dệt Chiếu Hới Thái Bình
Khám phá