Tại mảnh đất Hải Dương, có một “báu vật sống” hơn 200 năm tuổi là Cây Vải Tổ - Thanh Hà, nơi khai sinh ra giống vải thiều trứ danh. Không chỉ là biểu tượng nông nghiệp, cây vải này còn là chứng nhân lịch sử, gắn liền với câu chuyện về cụ Hoàng Văn Cơm – người mang giống vải từ phương Bắc về trồng trên đất Việt. Hãy cùng Ong Vò Vẽ Travel khám phá những điều đặc biệt về cây vải thiêng liêng này!
Đôi nét về Cây Vải Tổ - Thanh Hà
Nằm tại thôn Thúy Lâm, xã Thanh Sơn, huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương, Cây Vải Tổ - Thanh Hà không chỉ là một di sản quý giá mà còn là minh chứng sống cho lịch sử phát triển của giống vải thiều trứ danh. Với tuổi đời hơn 200 năm, cây vải này được coi là cội nguồn vải thiều Việt Nam, là nơi khởi nguồn cho cả một vùng làng vải thiều Thanh Hà trù phú ngày nay.
Theo các tài liệu lịch sử, cây vải do cụ Hoàng Văn Cơm, một thương nhân buôn hoa quả nổi tiếng thời bấy giờ, đem về từ Hải Phòng vào khoảng năm 1870. Chính từ Cây Vải Tổ, cụ đã nhân giống và mở rộng thành những vườn vải Thanh Hà rộng lớn, góp phần tạo nên một trong những đặc sản Hải Dương nổi tiếng nhất hiện nay.
Dù đã trải qua hơn hai thế kỷ, Cây Vải Tổ vẫn xanh tốt, tán cây xòe rộng, cành lá sum suê. Mỗi năm, vào khoảng tháng 5 – tháng 6, cây lại trổ hoa, kết trái và cho ra những chùm vải thiều Thanh Hà đỏ mọng, căng tràn nhựa sống. So với các giống vải khác, vải từ Cây Vải Tổ có đặc điểm riêng biệt: vỏ đỏ đậm, quả nhỏ nhưng cùi dày, vị ngọt thanh, ít nước và hương thơm đặc trưng.
Chính bởi những đặc điểm này, vào mỗi mùa vải chín, du khách từ khắp nơi đổ về vườn vải Hải Dương không chỉ để thưởng thức vải thiều Thanh Hà, mà còn để check-in Cây Vải Tổ, tận mắt chứng kiến cây vải cổ thụ đã khai sinh ra một trong những giống vải nổi tiếng nhất Việt Nam. Cây vải này không chỉ có giá trị lịch sử, mà còn được công nhận là cây vải di sản, góp phần bảo tồn và phát triển du lịch sinh thái Hải Dương.
Không chỉ là một điểm đến hấp dẫn về mặt cảnh quan, Cây Vải Tổ còn mang đậm giá trị văn hóa, thể hiện sự gắn bó giữa người dân Thanh Hà với nghề trồng vải. Việc bảo vệ và duy trì Cây Vải Tổ không chỉ giúp lưu giữ giống vải thiều cổ, mà còn góp phần thúc đẩy phát triển du lịch vườn vải Thanh Hà, đưa nơi đây trở thành điểm du lịch Thanh Hà nổi bật.
Ngày nay, chính quyền địa phương cùng người dân vẫn không ngừng nỗ lực chăm sóc và bảo vệ Cây Vải Tổ, coi đây như một báu vật của quê hương. Với giá trị lịch sử và kinh tế quan trọng, cây vải này đã, đang và sẽ tiếp tục là niềm tự hào của người dân Hải Dương, là điểm đến không thể bỏ qua khi nhắc đến du lịch Hải Dương.
Thông tin liên hệ:
- Địa chỉ: Thôn Thúy Lâm, xã Thanh Sơn, Than Sơn, Thanh Hà, Hải Dương
- Giờ mở cửa: 06:00 - 00:00
- Giá vé: Miễn phí
Nguồn gốc và lịch sử về Cây Vải Tổ - Thanh Hà
Câu chuyện về Cây Vải Tổ bắt đầu từ cụ Hoàng Văn Cơm (tên thật là Phúc Thành), một thương gia buôn bán hoa quả giữa Hải Dương và Hải Phòng vào cuối thế kỷ XIX. Cụ không chỉ là một nhà buôn tài giỏi mà còn có con mắt tinh tường trong việc chọn lọc giống cây ăn quả, đặc biệt là những loại trái cây ngon, lạ để mang về quê nhà nhân giống.
Theo sử sách ghi lại, vào năm 1870, trong một lần tham dự đám cưới của người Hoa Kiều tại Hải Phòng, cụ Hoàng Văn Cơm đã tình cờ được thưởng thức một loại vải thiều có vị ngọt sắc, hương thơm tự nhiên, cùi dày và hạt nhỏ. Quả vải ấy khác biệt hoàn toàn với những loại vải có sẵn ở Việt Nam lúc bấy giờ. Nhận thấy đây là một giống vải quý, cụ đã xin chủ nhà vài quả, giữ lại ba hạt vải và mang về gieo trồng tại thôn Thúy Lâm, xã Thanh Sơn, huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương.
Ba hạt vải này nảy mầm và phát triển tươi tốt nhờ thổ nhưỡng màu mỡ của vùng đất Thanh Hà, nơi có khí hậu ôn hòa, đất phù sa ven sông thuận lợi cho cây ăn quả. Trong ba cây vải, chỉ có một cây cho trái thơm ngon đặc biệt, khác hẳn so với hai cây còn lại. Trái của cây này có vỏ đỏ thắm, cùi dày, vị ngọt đậm đà, thơm nhẹ, ít nước và đặc biệt là không có vị chua như các giống vải thông thường. Nhận thấy đây là giống vải quý hiếm, cụ Hoàng Văn Cơm đã dày công chăm sóc và nhân giống rộng rãi trong vùng.
Từ Cây Vải Tổ, những mầm cây mới dần dần lan rộng khắp vùng vải Thanh Hà, tạo nên một làng vải thiều nức tiếng. Nhờ phương pháp chiết cành, ghép mắt, giống vải này nhanh chóng được nhân rộng và trở thành đặc sản nổi tiếng nhất Hải Dương. Vì có xuất xứ từ người Thiều Châu, Trung Quốc, loại vải này được gọi là vải thiều – cái tên gắn liền với một trong những giống vải thiều cổ quý giá nhất Việt Nam.
Đến nay, Cây Vải Tổ vẫn đứng sừng sững, được xem như một di sản sống, biểu tượng cho cả một vùng đất trù phú. Với hơn 200 năm tuổi, cây vẫn ra hoa kết trái đều đặn mỗi năm, tiếp tục khẳng định chất lượng vượt trội của vải thiều Thanh Hà.
Không chỉ mang giá trị kinh tế và nông nghiệp, Cây Vải Tổ còn có ý nghĩa lớn về văn hóa và lịch sử, đại diện cho công lao gây dựng, phát triển làng nghề vải thiều của cụ Hoàng Văn Cơm. Chính quyền địa phương hiện đã công nhận cây là cây vải di sản, đồng thời đẩy mạnh các hoạt động bảo tồn, phát triển vùng vải thiều Hải Dương, đưa nơi đây trở thành điểm du lịch sinh thái hấp dẫn thu hút du khách từ khắp nơi.
Ngày nay, khi nhắc đến đặc sản Hải Dương, không thể không kể đến vải thiều Thanh Hà, và khi nhắc đến vải thiều Thanh Hà, không thể không nhớ đến Cây Vải Tổ, nơi khởi nguồn của một trong những giống vải ngon nhất Việt Nam.
Hướng dẫn đi đến Cây Vải Tổ - Thanh Hà
Cây Vải Tổ nằm tại thôn Thúy Lâm, xã Thanh Sơn, huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương. Đây là địa điểm mang ý nghĩa lịch sử và văn hóa, thu hút nhiều du khách đến tham quan, đặc biệt vào mùa vải thiều chín.
Để đến Cây Vải Tổ, du khách có thể lựa chọn nhiều phương tiện di chuyển, tùy thuộc vào điểm xuất phát:
Từ Hà Nội
- Lựa chọn cao tốc Hà Nội – Hải Phòng để tiết kiệm thời gian, sau đó rẽ vào Quốc lộ 5 (QL5) hướng về Hải Dương.
- Tổng quãng đường khoảng 60km, di chuyển mất khoảng 1,5 giờ bằng ô tô hoặc xe máy.
Từ TP. Hải Dương
- Đi theo Quốc lộ 37 (QL37) hướng về Thanh Hà.
- Khoảng cách chỉ 20km, thời gian di chuyển khoảng 30 – 40 phút.
Phương tiện di chuyển
- Xe máy: Phù hợp với những ai thích khám phá, trải nghiệm cung đường xanh mát dọc theo những vườn vải Thanh Hà.
- Ô tô: Tiện lợi cho gia đình hoặc nhóm bạn đi theo đoàn, có thể kết hợp du lịch các địa điểm khác tại Hải Dương.
- Xe khách: Nếu đi từ Hà Nội, du khách có thể bắt xe khách tuyến Hà Nội – Hải Dương, sau đó thuê xe ôm hoặc taxi đến Cây Vải Tổ.
Hành trình đến Cây Vải Tổ không chỉ là chuyến tham quan mà còn là cơ hội để du khách hiểu hơn về nguồn gốc vải thiều Thanh Hà, khám phá văn hóa nông nghiệp đặc trưng của Hải Dương và tận hưởng một không gian xanh mát, thư thái.
Những địa điểm du lịch xung quanh Cây Vải Tổ - Thanh Hà
Ngoài việc tham quan Cây Vải Tổ, du khách còn có thể khám phá nhiều địa điểm du lịch hấp dẫn khác tại Thanh Hà, Hải Dương. Đây là vùng đất không chỉ nổi tiếng với vải thiều Thanh Hà mà còn sở hữu những cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp và các di tích lịch sử văn hóa quan trọng.
Vườn vải Hải Dương
Một trong những trải nghiệm thú vị nhất khi đến Thanh Hà chính là ghé thăm vườn vải Hải Dương. Vào mùa vải thiều chín rộ (tháng 5 – tháng 6), du khách sẽ được:
- Tận mắt ngắm nhìn những chùm vải đỏ rực, trĩu quả trên cành.
- Tự tay hái vải và thưởng thức ngay tại vườn để cảm nhận vị ngọt thơm, cùi dày, hạt nhỏ đặc trưng.
- Tìm hiểu quy trình trồng, chăm sóc và thu hoạch vải thiều Thanh Hà, giống vải nổi tiếng bậc nhất Việt Nam.
Làng vải thiều Thanh Hà
Làng vải thiều Thanh Hà chính là nơi xuất phát của giống vải thiều Hải Dương danh tiếng. Đây không chỉ là vùng canh tác vải lớn mà còn là điểm đến hấp dẫn cho những ai muốn tìm hiểu lịch sử và nguồn gốc vải thiều Thanh Hà.
- Đi dạo trong những con đường rợp bóng cây vải xanh mát.
- Trò chuyện với những nông dân trồng vải lâu đời, nghe họ chia sẻ về cách giữ gìn giống vải tổ.
- Mua vải thiều tươi hoặc các sản phẩm chế biến từ vải như long vải sấy khô, mật vải, rượu vải về làm quà.
Chùa Côn Sơn - Kiếp Bạc
Chỉ cách Thanh Hà khoảng 30km, Chùa Côn Sơn - Kiếp Bạc là quần thể di tích lịch sử gắn liền với danh tướng Trần Hưng Đạo và danh nhân Nguyễn Trãi. Đây là điểm đến linh thiêng, thu hút nhiều du khách đến tham quan và chiêm bái.
- Thăm chùa Côn Sơn – nơi thờ Nguyễn Trãi, với khung cảnh non nước hữu tình.
- Thăm đền Kiếp Bạc – nơi gắn liền với chiến thắng oanh liệt của Trần Hưng Đạo trong kháng chiến chống quân Nguyên Mông.
- Leo núi và khám phá rừng Côn Sơn, tận hưởng không gian thanh tịnh và không khí trong lành.
Đền Độc Bộ
Đền Độc Bộ là một trong những ngôi đền quan trọng tại Hải Dương, thờ vua Trần Nhân Tông – vị vua anh minh của nhà Trần. Ngôi đền nằm giữa không gian thiên nhiên yên bình, thích hợp cho những ai muốn tìm hiểu về tín ngưỡng thờ cúng và lịch sử triều đại nhà Trần.
- Tham quan kiến trúc cổ kính của ngôi đền hàng trăm năm tuổi.
- Tìm hiểu về Trần Nhân Tông, vị vua có công lớn trong hai cuộc kháng chiến chống quân Nguyên.
- Cầu bình an, may mắn trong hành trình khám phá Hải Dương.
Sông Văn Úc
Sông Văn Úc là một nhánh của sông Thái Bình, chảy qua nhiều vùng quê Thanh Hà. Đây là địa điểm lý tưởng để du khách:
- Ngắm cảnh sông nước yên bình, tận hưởng không khí trong lành.
- Trải nghiệm chèo thuyền, khám phá hệ sinh thái ven sông đặc trưng.
- Tham gia các hoạt động câu cá, chụp ảnh thiên nhiên, lưu giữ những khoảnh khắc đẹp tại Thanh Hà.
Nếu có dịp đến Cây Vải Tổ, đừng quên kết hợp khám phá các địa điểm du lịch xung quanh, từ vườn vải Thanh Hà, làng vải thiều Hải Dương đến những di tích lịch sử như Chùa Côn Sơn - Kiếp Bạc, đền Độc Bộ. Với sự kết hợp giữa thiên nhiên tươi đẹp, văn hóa truyền thống và lịch sử hào hùng, Thanh Hà – Hải Dương chắc chắn sẽ mang đến cho du khách một hành trình khám phá đầy thú vị và đáng nhớ.
Những lưu ý khi ghé thăm Cây Vải Tổ - Thanh Hà
Cây Vải Tổ - Thanh Hà không chỉ là cây vải thiều lâu đời nhất Việt Nam, mà còn mang giá trị lịch sử và văn hóa đặc biệt. Khi đến tham quan, du khách cần lưu ý những điểm sau để có trải nghiệm trọn vẹn và ý nghĩa:
Thời điểm thích hợp để tham quan
- Mùa vải thiều Thanh Hà thường bắt đầu từ cuối tháng 5 đến tháng 6. Đây là lúc Cây Vải Tổ - Thanh Hà bước vào mùa thu hoạch, những chùm vải chín đỏ rực, căng mọng tạo nên khung cảnh vô cùng đẹp mắt.
- Thời tiết vào giai đoạn này khá thuận lợi, nắng nhẹ, không quá oi bức, phù hợp để tham quan và trải nghiệm du lịch sinh thái Hải Dương.
Giữ gìn vệ sinh và bảo vệ Cây Vải Tổ
- Cây Vải Tổ được công nhận là cây di sản và được chính quyền địa phương bảo vệ nghiêm ngặt. Vì vậy, du khách không hái quả tùy tiện, tránh làm ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.
- Hãy giữ gìn vệ sinh chung, không xả rác bừa bãi, góp phần bảo tồn cảnh quan thiên nhiên xung quanh.
Trải nghiệm check-in và lưu giữ kỷ niệm
- Đến với Cây Vải Tổ, du khách đừng quên ghi lại những khoảnh khắc tuyệt đẹp bên gốc vải thiều hơn 200 năm tuổi.
- Những tán cây xanh mát, những chùm vải chín mọng cùng không gian thôn quê yên bình chắc chắn sẽ mang lại những bức ảnh ấn tượng.
Mua vải thiều Thanh Hà chính gốc
- Để cảm nhận trọn vẹn hương vị đặc biệt của vải thiều Hải Dương, du khách nên mua vải trực tiếp từ người dân địa phương.
- Vải thiều Thanh Hà nổi tiếng với cùi dày, hạt nhỏ, vị ngọt thanh, thơm dịu – khác biệt hoàn toàn so với các loại vải thông thường.
Chuyến đi đến Cây Vải Tổ - Thanh Hà không chỉ là cơ hội để tìm hiểu nguồn gốc vải thiều Thanh Hà, mà còn là dịp để du khách hòa mình vào không gian thiên nhiên tuyệt đẹp và cảm nhận tinh hoa ẩm thực của Hải Dương.
Lời kết: Đến với Cây Vải Tổ - Thanh Hà, bạn không chỉ được tận mắt chiêm ngưỡng gốc vải cổ thụ mà còn hiểu thêm về hành trình phát triển của vải thiều Việt Nam. Đừng quên lưu lại khoảnh khắc đáng nhớ và khám phá thêm nhiều điểm đến thú vị cùng Ong Vò Vẽ Travel nhé!
